Progjimnazi/Gjimnazi i Ulët

Progjimnazi (Latin: [pro – para] Error: {{Lang}}: text has italic markup (help) + Greek: ϒυμνάσιον, gymnasion – gjimnaz, shkollë në Greqinë e Vjetër) i njohur edhe si Paragjimnazi, Gjimnazi i Ulët, ose Semimatura ka qenë një institucion edukativ e arsimor i nivelit të mesëm i cili është paraqitur në shekullin XIX, fillimisht në Gjermani e pak më vonë edhe në disa vende tjera. Termi në fjalë,…

Akademia

Shkolla e Athinës, pikturuar nga Raffael (1509–1510), një akademia e idealizuar. Akademia e Platonit (mozaik nga Pompei) Akademia është një institucion për studimin (zakonisht) e mësimeve më të hollësishme e më të thelluara, të diturive të nivelit të lartë. Emërtimi mund të tregojë një shoqëri shkencore të përkushtuar në kerkimin e fushve të shkencave natyrore, të filozofisë e arteve të bukura. Emri akademi rrjedh nga vendi…

Arsimi dhe edukata tek ilirët

Mbretëresha Teuta është shembulli më i mirë i cili flet jo vetëm për pozitën e gruas ilire në familje dhe në edukim por edhe në shoqërinë ilire në përgjithësi Ushtar i këmbësorisë ilire (ilustrim) Gjimnazi antik i Butrintit Shëtitorja dykatëshe në Apolloni (Stili dorik dhe jonik – Shek. IV – III p.e.s.) Mozaiku i shek. IV pes. i…

Koncepti

Koncepti është një emërtim që rrjedh nga shprehja latine “cum capio” (= kap, mbledh tok) dhe nënkupton një ide abstrakte apo një shenjë (simbol) mendore, e shoqëruar me një përgjigje riparaqitëse në gjuhë ose simbologji si p.sh. një fjalë, që shënon të gjitha gjërat në një kategori të dhënë ose klasë të njësive, ngjarjeve, dukurive, ose lidhjeve mes tyre. Një koncept është një njësi njohëse e kuptimësisë e përbërë nga njësi të tjera të…

Pedagogjia

Detaj nga shkollat antike (rr. 500 p.e.s.) Pedagogjia është shkencë që merret me studimin e parimeve dhe metodave, sipas të cilave zhvillohet procesi edukativ-arsimor (mësimdhënia), përkatësisht është shkencë që merret me studimin e arsimit dhe edukimit në planin më të gjerë (në institucionet arsimore, sportive etj.), si dhe me metodat që përdoren për këtë qëllim. Përndryshe ajo është lëndë mësimore, përkatësisht libër, tekst…

Difraksioni i Drites

Difraksioni i dritës- Çfarëdo devijimi i dritës nga përhapja drejtvizore e saj quhet difraksion. Difraksioni paraqitet kur drita kalon nëpër vrima apo çarje të vogla, pranë teheve të mprehta,apo kur ajo hasë në ndonjë pengesë në formë të gjysmërrafshit, fijes, sferës, cilindrit, rrjetës etj. Difraksioni në pengesa me vrimë ndodh kur dimensioni i tyre është i…

Degët e shkencës

Shkalla e Universit e paraqitur në raport me degët e shkencës duke treguar se si një sistem ndërtohet mbi tjetrin përmes hierarkisë së shkencave. Degët e shkencës të njohura edhe si shkenca, “fusha shkencore”, ose “disiplina shkencore”, zakonisht ndahen në tre grupe kryesore: Shkencat formale:studimi i sistemeve formale, të tilla si ato në degët e logjikës dhe matematikës, të cilat e përdorin…

Agronomia

Agronomia është veprimtari kryesore ekonomike. Ajo prodhon ushqim për ekzistencën e popullsisë së botës. Bujqësia merret me kultivimin e bimëve, të shtazëve shtëpiake dhe me prodhimtarinë e lëndëve me prejardhje bimore e shtazore. Degët Degët kryesore në prodhimtarinë bujqësore janë : Blegtoria, Lavërtaria, Pemëtaria, Vreshtaria, Perimtaria Akuakultura Bletaria Blegtoria Drejtimet kryesore të blegtorisë janë : Gjedhëtaria, Shpendaria Dhentaria Derrëtaria…

Motivimi

Motivimi mendohet se është forca që nis dhe vazhdon të drejtohet drejt një qëllimi. Ajo ndryshon në intensitet dhe qëndrueshmëri. Konceptet motivacionale mundësojnë kuptimin e gjithë larmisë së sjelljeve të një individi apo të sjelljeve midis individëve. Psikologët e kanë studiuar motivacionin nga këndvështrime të ndryshme si: nga ana e impulseve të brëndshme, e shtysave të jashtme, e nivelit të…

Prodhimi i Brendshëm Bruto (PBB)

PPB për vendet deri në vitin 2008 ( vlerësimi i FMN-së, tetor 2008) Prodhimi i Brendshëm Bruto (shkurt: PBB) ( en – Gross domestic product , GDP ) është një tregues ekonomik që paraqet vlerën me çmimet e tregut të të gjitha të mirave materiale dhe shërbimeve të prodhuara brenda një shteti në një periudhë të caktuar (zakonisht një vit). Prodhimi i Brendshëm Bruto nuk duhet…

Puna

Puna është një aktivitet i qëllimshëm që njerëzit kryejnë për të mbështetur nevojat dhe dëshirat e tyre, të tjerëve ose një komuniteti më të gjerë. Në kontekstin e ekonomisë, puna mund të shihet si aktiviteti njerëzor që kontribuon (së bashku me faktorët e tjerë të prodhimit) drejt mallrave dhe shërbimeve brenda një ekonomie. Puna është thelbësore për…

Fizika

Fizika (nga greqishtja e lashtë: φυσική (ἐπιστήμη) phusikḗ (epistḗmē) “njohuri të natyrës”, nga φύσις phúsis “natyrë”) është dega e shkencës e cila merret me zbulimin dhe analizimin e dukuritë fizike, që përfshin studimin e lëndës dhe lëvizjen e saj në fabrikën e hapësirë-kohës, si dhe konceptet e forcës dhe energjisë. Në mënyrë më të përgjithshme ajo cilësohet si shkenca nëpërmjet së cilës njerëzit përpiqen të shpjegojnë dukuritë natyrore. Fizika njihet si “shkencë themelore” sepse fusha të…