Prodhimi i Brendshëm Bruto (shkurt: PBB) ( en – Gross domestic product , GDP ) është një tregues ekonomik që paraqet vlerën me çmimet e tregut të të gjitha të mirave materiale dhe shërbimeve të prodhuara brenda një shteti në një periudhë të caktuar (zakonisht një vit).

Prodhimi i Brendshëm Bruto nuk duhet ngatërruar me Prodhimin Kombëtar Bruto (PKB) i cili paraqet vlerën me çmimet e tregut të të gjitha të mirave materiale dhe shërbimeve të prodhuara nga burimet e punës dhe pronës së banorëve të një shteti brenda apo jashtë atij shteti në një periudhë të caktuar. PBB-ja është një ndër treguesit kryesorë makroekonomikë për të matur rritjen ekonomike.GDP-ja është dy llojesh: reale dhe nominale. PBB-ja reale përfshin mallrat dhe shërbimet përfundimtare të matura me çmime konstante. PBB-ja nominale përfshin mallrat dhe shërbimet përfundimtare të matura me çmime korrente.

Llogaritja e PBB-së

PBB-ja mund të llogaritet në tre mënyra, të cilat , në parim, duhet të japin të njëjtin rezultat.

Ato janë:

• Llogaritja sipas prodhimit
• Llogaritja sipas të ardhurave
• Llogaritja sipas shpenzimeve.

Llogaritja sipas prodhimit

“Vlera e tregut e të gjitha mallrave dhe shërbimeve përfundimtare të llogaritura gjatë 1 viti.”

Më e drejtpërdrejtë nga tre mënyrat e llogaritjes është ajo sipas prodhimit, e cila mbledh rezultatet e çdo klase të sipërmarrjes për të nxjerrë rezultatin e përgjithshëm.

Kjo metodë përbëhet nga tri faza:

• Llogaritja e Vlerës së Prodhimit (VP) të brendshëm nga aktivitete të ndryshme ekonomike;
• Përcaktimi i Konsumit të Ndërmjetëm (KN), pra, kostoja e materialeve, furnizimeve dhe shërbimeve të përdorura për të prodhuar mallrat ose shërbimet përfundimtare
• Zbritja e Konsumit të Ndërmjetëm nga Vlera Bruto për të marrë Vlerën e Shtuar Bruto të prodhimit të brendshëm.

Simbolikisht,

Vlera e Shtuar Bruto = Vlera e Prodhimit – Vlera e Konsumit të Ndërmjetëm.

Vlera e Prodhimit = Vlera e shitjeve totale të mallrave dhe shërbimeve + Vlera e ndryshimeve në inventar.

Shuma e Vlerës së Shtuar Bruto të aktiviteteve të ndryshme ekonomike duke shtuar taksat indirekte dhe duke zbritur subvencionet mbi produktet jep PBB-në sipas metodës së prodhimit.

Llogaritja sipas të ardhurave

“Shuma totale e të ardhurave të individëve që jetojnë në një vend gjatë 1 viti.”

Një tjetër mënyrë për të matur PBB-në është duke llogartur të ardhurat totale. PBB-ja e llogaritur në këtë mënyrë quhet ndryshe të Ardhurat e Brendshme Bruto (ABB).

Kjo metodë mat PBB duke mbledhur të ardhurat e kompanive dhe punonjësve siç janë pagat e punës, interesi i kapitaleve, qiratë për tokën dhe pronën dhe fitimet e sipërmarrjeve.

Dy rregullime duhet të bëhen për të marrë PBB:

Taksat indirekte minus subvencionet janë shtuar për të marrë nga kostos faktor në çmimet e tregut.

Amortizimi është shtuar për të marrë nga produkti neto të brendshëm të prodhimit të brendshëm bruto.

Totali i të ardhurave mund të ndahen sipas skemave të ndryshme, duke çuar në formula të ndryshme për PBB-në matur me metodën e të ardhurave. Një formulë e zakonshëm është:

PBB = Pagat e Punonjësve + Teprica Bruto Operative + të Ardhurat Bruto të Përziera + Taksat – Subvencionet për prodhimin dhe importet

PBB = PP + TBO + ABP + T – S

Pagat e punonjësve (PP) mat pagesën totale të punonjësve për punën e bërë. Ato përfshijnë pagat dhe rrogat, si dhe kontributet e punëdhënësve për sigurimet shoqërore dhe programet e tjera.

Teprica Bruto Operative (TBO) është tepricë për shkak të pronarëve të bizneseve të inkorporuara. Shpesh quhet fitim, edhe pse vetëm një mesatare e kostos totale zbritet nga prodhimi bruto i llogaritur.

Të ardhurat bruto të përziera (ABP) është masë e njëjtë si TBO, por për bizneset painkorporuara. Kjo shpesh përfshin biznese më të vogla.

Shuma e PP, TBO dhe ABP quhet faktori i përgjithshëm i të ardhurave, por është të ardhurat e të gjithë faktorëve të prodhimit në shoqëri. Ai mat vlerën e PBB-së në faktor (bazë) e çmimeve. Dallimi në mes çmimet bazë dhe çmimet përfundimtare (ato që përdoren në llogaritjen e shpenzimeve) është taksat totale dhe subvencionet që qeveria ka vëna ose paguar në atë të prodhimit. Pra, duke shtuar taksat më pak subvencionet për prodhimin dhe importet konverton PBB në kosto faktor me ABB.

Totali i të ardhurave faktor është gjithashtu shprehet nganjëherë si:

Totali i të ardhurave faktor = Paga e Punonjësve + fitimet e korporatave + të ardhurat pronarit + të ardhurat nga qiraja + interes Net.

Megjithatë, një tjetër formulë për PBB sipas metodës të ardhurave është:

PBB = Q + I + F + RS + P

ku Q: Qiratë I: Interesat e F: fitimi RS: rregullime statistikore (taksat e korporatave të ardhurat, dividentët, fitimet e pashpërndara të korporatave) P: pagat

Llogaritja sipas shpenzimeve

“Të gjitha shpenzimet e bëra nga individë gjatë 1 viti.”

Në ekonomi, gjërat më të prodhuara janë prodhuar për shitje, dhe shiten. Prandaj, matjen e shpenzimeve totale të parave të përdorura për të blerë gjëra është një mënyrë e matjes së prodhimit. Kjo është e njohur si metoda e shpenzimeve të llogaritjes së PBB-së. Vini re se në qoftë se ju i bëni vetes një triko, është prodhim, por nuk merret parasysh si PBB-së, sepse ajo kurrë nuk është shitur. Prodhimi i trikove është një pjesë e vogël e ekonomisë, por në qoftë se dikush i llogarit disa aktivitete të mëdha të tilla si rritja e fëmijëve (përgjithësisht të papaguara) si prodhim, PBB nuk do të ishte një tregues i saktë i prodhimit.