Maqedonia e lashtë

Maqedon ose Maqedonia, (maqedonisht: Античка Македонија, Македонија; latinisht: Makedonía; greqisht: Μακεδονία) ishte emri i mbretërisë që shtrihej në pjesën veriore të Greqisë antike, e kufizuar me mbretërinë e Epirit gjer në perëndim dhe me Trakinë në lindje. Maqedonia antike ekzistoi që nga viti 800 p.e.s. e gjer në vitin 146 p.e.s.. Për një periudhë shumë të shkurtër u bë shteti më i fuqishëm në Lindjen e Afërt antike, pasiqë Leka i Madh pushtoi pjesën e…

Shkenca fiktive (Fanta shkenca)

Sajëns fikshën [ˌsai.ɛ̆nʦ ˈfɪk.ʃn̩] (sqt. Shkenca fiktive; edhe: Science Fiction, e quajtur ndryshe në anglisht Sciencefiction ose thjesht Science-Fiction; shk. Sci-Fi, SciFi [sai.ˈfai] apo SF) është një zhanër trillimesh spekulative që zakonisht merret me koncepte imagjinare dhe futuristike, si shkenca dhe teknologjia e avancuar, eksplorimin e hapësirës, udhëtimin në kohë, universet paralele dhe jetën jashtëtokësore .Është quajtur ” letërsia e ideve “, dhe shpeshherë eksploron pasojat e mundshme të inovacioneve shkencore, sociale dhe teknologjike. Fantashkenca, rrënjët e së cilës shkojnë deri…

Leksikologjia

Leksikologjia është degë e gjuhësisë që studion fjalët (leksikun) e një gjuhe. Kjo mund të përfshijë natyrën e tyre dhe funksionin si simbol,  i tyre do të thotë, marrëdhënien e kuptimit të tyre me epistemologjinë në përgjithësi, dhe rregullat e përbërjes së tyre nga elementet më të vogla (morfemat dhe fonemat si njësi themelore të tingullit). Leksikologjia gjithashtu përfshin marrëdhënie midis fjalëve, të cilat mund…

E ardhmja

E ardhmja është pjesa e vijës së drejtë kohore që nuk ka ardhur ose ndodhur ende në përmasën hapësirë-kohën. Ana e kundërt e së ardhmes është e kaluara apo e shkuara (pjesa e kohës, çastet dhe ngjarjet, që tashmë kanë ndodhur) dhe e tashmja (pjesa e ngjarjeve që po ndodhin pikërisht tani). Në filozofinë e kohës, tashmëria (prezentizmi) është besimi se vetëm e tashmja ekziston dhe se e…

Epidemia

Epidemia (nga greqishtja επιδημία – epi=epër, mbi dhe demos=popull) është paraqitja masive e një sëmundje përbrenda një popullimi të gënjeve të gjalla dhe nuk kufizohet në ndonjë grup të veçantë të popullimi. Në rastet më të shpeshta janë sëmundjet infektuese por nuk përjashtohen edhe sëmundjet tjera si p.sh. në vendet e perëndimit mbipesha e trupit të njeriut merret si epidermi. Epidemia…

Enciklopedizmi

Enciklopedizmi është një perspektivë që synon të përfshijë një gamë të gjerë njohurish në një vepër të vetme.  Termi mbulon enciklopeditë dhe zhanret në të cilat gjithëpërfshirja është një tipar themelor. Fjala enciklopedi është një latinizim i fjalës greke enkýklios paideía, që do të thotë gjithëarsimim.  Enciklopedia është një nga ndikimet e pakta përgjithësuese në një botë të stërspecializuar. Sipas Lewis…

Qëndrueshmëria

Në ekologji, qëndrueshmëria është aftësia për të duruar/kapaciteti për të duruar; kjo është se si sistemet biologjike mbeten të larmishme dhe produktive pafundësisht. Ligatinat dhe pyjet jetëgjata dhe të shëndetshme janë shembuj të sistemeve të qëndrueshme biologjike. Në terma më të përgjithshme, qëndrueshmëria është përballimi i sistemeve dhe proceseve. Parimi i organizimit të qëndrueshmërisë është zhvillimi i qëndrueshëm, i cili përfshin katër fusha të ndërlidhura të…

Zhvillimi i qëndrueshëm

Zhvillimi i qëndrueshëm është parim organizativ për përmbushjen e qëllimeve të zhvillimit njerëzor duke ruajtur njëkohësisht aftësinë e sistemeve natyrore për të siguruar burimet natyrore dhe shërbimet e ekosistemit nga të cilat varet ekonomia dhe shoqëria. Rezultati i dëshiruar është një gjendje e shoqërisë ku kushtet dhe burimet e jetesës përdoren për të vazhduar përmbushjen e nevojave njerëzore…

Lufta e Dytë Botërore

Lufta e Dytë Botërore ishte konflikti i armatosur midis Aleatëve dhe Boshtit Nazist, i përbërë nga Italia, Gjermania dhe Japonia nga viti 1939 deri në vitin 1945. Marrëveshja e Versajës në Paris, ngarkoi Gjermaninë me të gjitha fajet e luftës. Sanksionet që iu vendosën ishin të rënda, por Gjermania do të firmoste këtë marrëveshje. Inflacioni, shkëputja e territoreve, kushtet e këqija të jetesës, si edhe shumë arsye të…

Lufta e Parë Botërore

Lufta e Parë Botërore apo Lufta e Madhe ishte lufta që përfshiu pothuajse gjithë botën, nga viti 1914 deri në vitin 1918.Kjo lufte filloi me pretekstin se u vra duka FRANC FERDINANDI ,kjo luftë e paparë ndonjëherë në historinë e njerëzimit i kushtoi atij humbjen 20 milionë njerëzve. “Lufta e Madhe” përfshiu gjashtë kontinentet e banuara të lëmshit tokësor: në, Afrikën, Amerikën e Jugut, Amerikën e Veriut dhe Australinë. Lufta e pare…

Roma e lashtë

Roma e lashtë ishte një qytetërim që u zhvillua prej një komuniteti te vogël bujqësor të themeluar në Gadishullin Italik që në shekullin e 10-të para Krishtit. I vendosur përgjatë detit Mesdhe, ajo u bë një nga perandoritë më të mëdha në botën e lashtë.[1] Në shekujt e ekzistencës së saj, qytetërimi romak nga një monarki adoptoi një republikë oligarkike dhe më vonë një perandori autokratike. Romakët arritën të dominojnë Evropën…

Magjia

Magjia është dukuri e cila e tejkalon horizontin e dijenisë së shoqërisë në të cilën shumica e njerëzve jeton. Magjistari i përdor aftësitë e tij për qëllime të mira ose të këqija, për këtë arsye ka dy magji, e bardhë dhe e zezë. Shkenca e magjisë vepron përmes simboleve, qofshin këto fjalë, mendime, figura, gjeste, kërcime apo tinguj. Teknikat e…