Planeti

Planeti (greq. πλανήτηςplanitis) është një trup qiellor, që nuk ndriçon, ka një masë të mjaftueshme për vetë rëndesë për të mposhtur forcat e trupave të ngurtë, që të mbajë baraspeshën hidrostatike dhe lëviz në një orbitë keplerike përreth një yll etj.

Planetët e sistemit diellor

Planetët e sistemit tone diellor te radhitura sipas largësisë nga dielli.

Krijimi i planetëve

1.Pak çaste pas Big Bengut kozmosi kalon përmes një “inflacioni”(bymimi) tepër të shpejtë.Ai zgjerohet nga diçka që është pak më e vogël se një atom,në masën e një qitroje brenda fragmentit të një sekonde.(Koha:10-43 sekonda)

2.Pasinflacioni,Universi është diçka në bujisje (zierje) e sipër,një supë e nxehtë elektronesh,kuarkesh dhe thërmijash të tjera.(Koha:10-32 sekonda.Temperatura:10-27 gradë celcius)

3.Një kozmos ftohet nxithmi,bën të mundur që kuarket të shëndrrohen në protone dhe neutrone.(Koha:10-6 sekonda.Temperatura:10-13 gradë celcius)

4.Duke qenë ende nxehtë për t’u trajtësuar në atome,elektronet dhe protonet e ngarkuara shpërndajnë dritë:Universi është një mjegullanjë tejetë e nxehtë.(Koha:3 minuta.Temperatura:10-8 gradë celcius)

5.Elektronet kombinohen me protonet dhe neutronet për të formuar atomet,kryesisht hidrogjen dhe helium.Më në fund drita mund të udhëtoje dhe të përshkoje distanca të gjata mespërmes Universit.(Koha:300.000 vjet.Temperatura:10.000 gradë celcius)

6.Nga rëndesa gazet e hidrogjenit dhe heliumit bashkohen për të formuar retë,ku lindin yjet e para.Re gjigante dhe grupe yjesh të reja formojnë galaktikat e para.(Koha:1 miliard vjet.Temperatura:-200 grad ë celcius)

7.Teksa galaktikat tufëzohen nën peshën e rëndesës ,yjet e para vdesin dhe çlirojnë elemente të rënda në hapësire.Kjo gjë shpie në në formimin e yjeve dhe planeteve te rinj.

Planetet e vogla te ngurta:Merkuri,venera,toka dhe marsi

Planetet e medha gazore:Jupiteri, saturni ,urani dhe Neptuni

Leave a Reply

Your email address will not be published.