Kampionati Botëror i Futbollit
Kampionati Botëror i Futbollit (orig: FIFA-Worldcup/sq: FIFA-Kupa Botërore mbahet nga Fifa nga viti 1930 qe u mbajt ne Uruguay dhe ata u shpallen kampion ne vitin 1934 u mbajt ne Itali dhe ata u shpallen kampion ne vitin 1938 u mbajt ne Francë ku aty fitoi përseri Italia. Ne vitin 1950 u mbajt kampionati sepse ne vitin 1942 dhe 1946 u anuluan pershkak luftës se dytë botrore ne 1950 u mbajt ne Brazil dhe kampion u shpall Uruguay ne vitin 1954 u mbajt ne Zvicërr dhe kampion u shpall Gjermania Përndimore ne vitin 1958 u mbajt ne Suedi ku fitues ishte Brazili ne 1962 u mbajt ne Kili ku fitues perseri ishte Brazili kurse ne vitin 1966 u mbajt ne vendin e lindjes se futbollit ne Angli ku fitues ishin vet Anglia ne vitin 1970 umbajt ne Meksike ku fitues ishin per te treten herë Brazili 1974 u mbajt ne Gjermaninë perendimore ku fituan pikerisht ata per herë te dytë 1978 u mbajt ne Argjentinë ku pikerisht ata fituan me nje ekipë perfekte ne krye me Dieego Armando Maradona ne vitin 1982 u mbajt ne Spanje ku fitoi për herë te tretë Italia kurse ne vitin 1986 u mbajt perseri ne Meksikë ku fitoi perseri Argjentina 1990 u mbajt perseri ne Itali ku Gjermania Perndimore fitoi titullin e Tretë ne 1994 u mbajt ne Shba ku kampion per te katerten herë u shpall Brazili ne 1998 u mbajt ne Francë ku ajo fitoi edhe titullin kampion per herë te parë ne 2002 u mbajt ne Kore te Jugut dhe Japoni ku fitues per te pesten herë ishin Brazili 2006 u mbajt ne Gjermani ku fitues ishte Itali per te treten her ne vitin 2010 u mbajt ne Afrikë te Jugut ku kampion u shpallën Spanja ne vitin 2014 u mbajt ne Brazil fitues ishte Gjermania dhe tani ne vitin 2018 u mbajt ne Rusi ku fitues u zgjodhen nje super ekipë e Francës. Deri në vitin 2019, ishin mbajtur 21 Kupa e Botës së FIFA-së. Brazili ka fituar atë më së shumti – 5 herë. Gjermania dhe Italia janë në vendin e dytë me 4 fitore në kampionatin botëror. Pastaj Argjentina, Franca dhe Uruguai me 2 fitore. Ne do t’ju tregojmë për të gjithë kampionët e botës: ku dhe në cilat kushte luajti fituesi, kë mundi në rrugën për në kampionat dhe ç’gjëra interesante ndodhën në secilin turne. 20 lojtarë të tjerë ishin dy herë kampionë (kryesisht brazilianë, si dhe 4 lojtarë nga Italia dhe një nga Argjentina) Vittorio Pozzo është i vetmi trajner, ekipi i të cilit fitoi Kupën e Botës dy herë (në 1934 dhe 1938). Mario Zagallo dhe Franz Beckenbauer fituan kampionatin si lojtar ashtu edhe si trajner (Zagallo – dy herë si lojtar (në 1958 dhe 1962), një herë si trajner (në 1970), Beckenbauer – një herë secili (në vitet 1974 dhe 1990). Rekordi absolut për numrin e titujve të kampionatit i takon zyrtarisht Mario Zagallo-s, i cili doli kampion gjithsej 4 herë (në vitin 1994 si ndihmës trajner).
Rregullat
Për të marrë pjesë në kampionatin botëror, kombëtaret duhet së pari ti nënshtrohen një kualifikimi (shteti organizator dhe kampioni i botërorit paraprak kualifikohen automatikisht). Në kualifikim marrin pjesë të gjitha shtetet, kombëtaret e të cilave janë të pranuara nga FIFA. Ato luajnë kundër njëra tjetrës të organizuar në fillim sipas kontinenteve, shtetet e së cilave janë të ndara në nëngrupe.
Botërori i parë u mbajt në vitin 1930 në Uruguai. Historia kontemporane e futbollit fillon para 100 vjetësh. E gjitha filloi në 1863 në Angli, ku futbolli amerikan dhe futbolli evropian morën dy rrugë te ndryshme, gjë e cila themeloi Shoqatën e Futbollit ne Angli (Britaninë e Madhe). Te dy llojet e futbollit filluan nga një rrënjë por u zhvilluan ne dy degë të ndryshme. Në kohët e mëparshme quhej tepër natyrale të gjuaje topin me dorë dhe ky veprim nuk kërkonte dhunti. Në te kundërtën, futja e gjithë pjesëve te trupit në përjashtim të duarve, kërkonte përgatitje të veçante fizike dhe talent për shkak te vështirësive teknike te lojës. Më së shumti tituj në Kampionatin Botëror ka Brazil me 5 tituj të fituar ndërsa pas tij vjen Italia me 4 tituj të fituar.
Statistikat
Vendet fituese të Kupës Botërore
Nr. | Viti | Fituesi | Vendi i dytë | Rezultati | Vendi organizator | ||||||||||||
1 | 1930 | Uruguai | Argjentina | 4:2 | Uruguai | ||||||||||||
2 | 1934 | Italia | Çekosllovakia | 2:1 | Italy | ||||||||||||
3 | 1938 | Italia | Hungaria | 4:2 | Franca | ||||||||||||
4 | 1950 | Uruguai | Brazili | 2:1 | Brazili | ||||||||||||
5 | 1954 | Gjermania | Hungaria | 3:2 | Zvicra | ||||||||||||
6 | 1958 | Brazili | Suedia | 5:2 | Suedia | ||||||||||||
7 | 1962 | Brazili | Çekosllovakia | 3:1 | Kili | ||||||||||||
8 | 1966 | Anglia | Gjermania | 4:2 | Anglia | ||||||||||||
9 | 1970 | Brazili | Italia | 4:1 | Meksika | ||||||||||||
10 | 1974 | Gjermania | Holanda | 2:1 | Gjermania | ||||||||||||
11 | 1978 | Argjentina | Holanda | 3:1 | Argjentina | ||||||||||||
12 | 1982 | Italia | Gjermania | 3:1 | Spanja | ||||||||||||
13 | 1986 | Argjentina | Gjermania | 3:2 | Meksika | ||||||||||||
14 | 1990 | Gjermania | Argjentina | 1:0 | Italia | ||||||||||||
15 | 1994 | Brazili | Italia | 0:0 P. 3:2 | SHBA | ||||||||||||
16 | 1998 | Franca | Brazili | 3:0 | Franca | ||||||||||||
17 | 2002 | Brazili | Gjermania | 2:0 | Korea J. & Japonia | ||||||||||||
18 | 2006 | Italia | Franca | 1:1 P. 5:3 | Gjermania | ||||||||||||
19 | 2010 | Spanja | Holanda | 1:0 | Afrika e Jugut | ||||||||||||
20 | 2014 | Gjermania | Argjentina | 1:0 | Brazili | ||||||||||||
21 | 2018 | Franca | Kroacia | 4:2 | Rusia | ||||||||||||
22 | 2022 | Katari | 23 | 2026 | SHBA | 24 | 2030 | Uruguaj24 |
Statistikat e vendeve
Vendi | Fitore | Finale | Gjysëm finale | Çerek finale | Total Pjesmarrje |
Brazili | 5 | 7 | 11 | ? | 20 |
Gjermania | 4 | 8 | 13 | ? | 18 |
Italia | 4 | 6 | 8 | ? | 18 |
Argjentina | 2 | 5 | 5 | ? | 16 |
Uruguai | 2 | 2 | 4 | ? | 12 |
Franca | 1 | 2 | 5 | ? | 14 |
Anglia | 1 | 1 | 2 | ? | 14 |
Spanja | 1 | 1 | 2 | ? | 14 |
Golashenuesit
Viti | Golashenuesi | Gola |
1930 | Guillermo Stabile | 8 |
1934 | Oldrich Nejedly | 4 |
1938 | Leônidas da Silva | 7 |
1950 | Ademir Menezes | 9 |
1954 | Sandor Kocsis | 11 |
1958 | Just Fontaine | 13 |
1962 | Dražan Jerkovic | 4 |
1966 | Eusebio | 9 |
1970 | Gerd Müller | 10 |
1974 | Grzegorz Lato | 7 |
1978 | Mario Kempes | 6 |
1982 | Paolo Rossi | 6 |
1986 | Gary Lineker | 6 |
1990 | Totò Schillaci | 6 |
1994 | Hristo Stoitchov | 6 |
1998 | Davor Shuker | 6 |
2002 | Ronaldo | 8 |
2006 | Miroslav Klose | 5 |
2010 | David Villa | 5 |