Leksikologjia

Leksikologjia është degë e gjuhësisë që studion fjalët (leksikun) e një gjuhe. Kjo mund të përfshijë natyrën e tyre dhe funksionin si simbol,  i tyre do të thotë, marrëdhënien e kuptimit të tyre me epistemologjinë në përgjithësi, dhe rregullat e përbërjes së tyre nga elementet më të vogla (morfemat dhe fonemat si njësi themelore të tingullit). Leksikologjia gjithashtu përfshin marrëdhënie midis fjalëve, të cilat mund të përfshijnë semantikën, derivimin, përdorimin dhe dallimet sociolinguistike si dhe çdo çështje tjetër të përfshirë në analizimin e tërë leksikut të një gjuhe.

Termi për herë të parë u shfaq në vitet 1970, megjithëse kishte leksikologë në thelb përpara se të shpallej termi. Leksikologjia kompjuterike është një fushë e ndërlidhur (në të njëjtën mënyrë siç është e ndërlidhur gjuhësia llogaritëse me gjuhësinë) që merret me studimin llogaritës të fjalorëve dhe përmbajtjes së tyre.

Një shkencë shumë e ndërlidhur me leksikologjinë është leksikografia, e cila studion edhe fjalët, por kryesisht në raport me fjalorët – ajo ka të bëjë me përfshirjen e fjalëve në fjalorë dhe nga ky këndvështrim edhe në tërë leksikun. Ndonjëherë leksikografia konsiderohet të jetë një pjesë ose një degë e leksikologjisë, por që në fakt, vetëm leksikologët që merren me përgatitjen e fjalorëve janë leksikografë në kuptimin e plotë të kësaj fjale. Disa e konsiderojnë këtë si një dallim mes teorisë dhe praktikës.

Etimologjia

Fjala “leksikologji” rrjedh nga gjuha greke leksikon λεξικόν, nga λεξικός lexikos, “prej ose për fjalë”,  nga λέξις lexis, “fjalim”, “fjalë”  (nga ana e fjalës lego “të thuash”, “të flasësh” ) dhe -λογία -logia, “studimi i”, një prapashtesë e rrjedhur nga λόγος logos, ndër të tjera që do të thotë “fjalim, oration, ligjërim, citim, studim, llogaritje, arsye”,  si dhe nga λέξη.

 

Leave a Reply

Your email address will not be published.